100 Buzağı 1 İnekten Elde Ediyorlar

   2024 Tarihli Haber
  Ekleyen : Yazar
  Yorum Yok

Dicle Üniversitesi (DÜ) Veteriner Fakültesi Dölerme ve Suni Tohumlama Ana Bilim Dalı Öğretim Üyesi Doç. Dr. Ümit Cirit, normalde bir inekten senede ortalama iki dişi buzağı elde edilebileceğini, embriyo aktarmaiyle bu adedinin 100’e kadar çıkabileceğini söyledi.

Veteriner Fakültesinde görevli öğretim delegesi Doç. Dr. Doğan Kurt ile inceleme ve geliştirme (Ar-Ge) çalışmaları yürütmek ve yetiştiricilere model olmak hedefiyle Diyarbakır-Çınar karayolunda 4 dönüm alana bir vakit evvel çiftlik kuran Cirit, AA muhabirine, 2010 senesine kadar İstanbul Üniversitesinde Türkiye’de ilk klonlamayı sağlayan ekiple çalıştığını, bilimsel çalışmaları sahaya aktarabilmek amacıyla oldukça sonra Diyarbakır’a yaklaştığını söyledi.

Cirit, akademisyenler amacıyla en büyük sıkıntılardan birinin bilimsel çalışmaların yürütüleceği alan bulamamak bulunduğuna işaret ederek, uygulamalar yapıp yetiştiricilere model olmak amacıyla teknokent kapsamında bir şirket kurarak hayvancılık bölümünde biyoteknolojik Ar-Ge çalışmaları yaptıklarını belirtti.

Daha evvel yurtdışından getirilen embriyoların aktarmaiyle dünyaya gelen dişi tüp buzağılardan annelik çağına gelenlerden embriyo üretip başka hayvanlara naklettiklerini açıklayan Cirit, bu sayede verimliliği artırmayı ve kısa vakitde kalıtsal gelişme gerçekleştirmeyi hedeflediklerini kaydetti.

“Hedeflediğimiz noktanın üstüne işlemiş durumdayız”

İşletmede embriyo aktarmaini bir ismim oldukça ileriye götürerek cinsiyeti belirli embriyo da üretip, düşük verimli hayvanlara nakletmeye başladıklarını belirten Cirit, şunları söyledi:

“2005 senesinde uygulanan bir incelemeye göre, uluslararası piyasada, sütçü ırk kaliteli bir anneden doğan bir erkek buzağının doğduğu andaki satış fiyatı aşağı yukarı 470 lira, kaliteli bir dişi buzağının ise bin 400 lira. Sütçü işletmeler, dişi buzağı elde etmek ister. 1990 senesinden sonra dünyada cinsiyeti belirli sperma ticari anlamda üretilmeye başlandı. Cinsiyeti belirli spermalar kullanarak yüksek nitelikte dişi buzağılar elde etmek amacıyla bir ay evvel ilk aktarmaleri gerçekleştirdik. Gebelik neticelerini bekliyoruz.”

“Elde ettiğimiz embriyo yönünden hedeflediğimiz noktanın üstüne işlemiş durumdayız” diyen Cirit, dünyada cinsiyeti belirli embriyo üretiminde ortalama hayvan başına elde edilen embriyo adedinin üstüne geçildiğini anlattı.

“Embriyo aktarmai, kalıtsal gelişmeyi fazla hızlandırıyor”

“Normalde bir inekten elde edilecek dişi buzağı adedi ortalama iki. Embriyo aktarmaiyle yüksek verimli bir inekten senede 50-100 dişi buzağı elde edilebilir” ifadesini kullanan Cirit, şunları kaydetti:

” Embriyo aktarmai, kalıtsal gelişmeyi fazla hızlandırıyor. Maliyetli bulunduğu amacıyla yetiştiriciler bu tür çalışmalardan ya uzak gözüküyor ya da bu çalışmaları bilmiyor. Türkiye’de bu çalışmalar saha şartlarında fazla vakitgelen değil. Cinsiyet tayini yapılmış embriyo üretip aktarma eden ilk işletme bulunduğumuzu düşünüyoruz. Yurtdışından cinsiyet tayini yapılmamış dondurulmuş tek bir embriyonun yapımcıya maliyeti aktarmaiyle ortalama bin 800 lira. Ortalama yüzde 50 gebelik elde ettiğimizi düşünecek olursak 4 aktarmaden fakat bir dişibuzağı elde edebiliriz. İthal donmuş embriyo ile bir dişi buzağı elde etmenin maliyeti aşağı yukarı 7 bin lira. Bunu işletme koşullarında yaparak maliyeti 5’te bire indirebiliriz.”

“Hayvan ithalatına en mühim alternatif, embriyo aktarmai”

Yetiştiricilikte en mühim maliyetin yem gideri bulunduğunu açıklayan Cirit, “Yetiştiriciler şeklinde ayakta durabilmemizi sağlayacak tek ve en ucuz teknik genetiği tedavi etmek ve bu sayede hayvan başına verimliliği artırmaktır. Embriyo aktarmaiyle elde edilen yüksek verimli inekten sağlanan kar, düşük verimli bir ineğe göre aşağı yukarı 7 kat artabiliyor” dedi.

Bu tekniğin hayvancılığa büyük katkısı olacağına ilgi çeken Cirit, şu şekilde konuştu:

“Hayvan ithalatına en mühim alternatif, embriyo aktarmaidir. Bu sayede hayvancılıkta karlılık artar, köyden kente göç azalır, et ve süt fiyatı ucuzlar, istihdam, üretim ve milli sermayeye ciddi katkı sunar. Bu hayal değil. Türkiye oldukça evvel Amerika ve Kanada’dan uçaklarla dahi damızlık hayvan getirdi. Ülkemizde görülmeyen hastalıklar meydana çıkmaya başladı. Değerinin üstünde paralar ödenen bu hayvanların pek fazlası adaptasyon bozukluğu yaşadığı amacıyla telef oluyor.”

Ümit Cirit, uzun vadedeki hedeflerinin, ülkeyi ithalatçı ülke statüsünden çıkarıp, kendi embriyosunu yapan ve yurtdışına ihraç eden konuma getirmek bulunduğunu söyledi.

“Model oluşturduk”

İşletmenin ortağı Doç. Dr. Doğan Kurt da ileri teknolojiyi kullanarak bölümde hayvancılıkta model olmayı hedeflediklerini belirtti.

İşletmeyi kurarken başta zorluklar yaşadıkların dile getiren Kurt, “Bölgemizde, iklime adaptasyonu olan, hayvan refahının uygulanabildiği, bakım ve yemlemenin bilimsel kıstaslara ideal biçimde yapıldığı bu işletmeyle model oluşturduk” diye konuştu.

Doç. Dr. Kurt, işletmeyi numune alan yetiştiricilerin bulunduğunu, bu tekniği oldukça da geliştirip ülke ekonomisine katkı sunmak istediklerini belirtti.

GALERİ
REKLAMLAR
GÜZELLER GALERİSİ
REKLAMLAR