Gelir Testi ve GSS Borcundan Kurtulmak için Son Gün

Sosyal emniyeti olmayan ve 1 Ocak 2012 tarihinde uygulanmaya başlanan mecburi Genel Sıhhat sigortası (GSS) tescili yapıldığı durumda bugüne kadar hiç gelir testi yaptırmayanlar amacıyla bilinen müracaat vakitı 30 Eylül’de sona erecek. Bayram tatilinden ileri 3 gün ortamında gelir testi müracaatı yapmayanlar, bugün amacıyla aylık 305.6 lira belirleme edilen tavandan hesaplanan GSS prim borçlarını cezasıyla eş güdümlü ödemek mecburiyetinde kalacak. GSS prim borcu belirleme edilenlar hastalandıklarında sıhhat hizmetlerinden de yararlanamayacak.

Sosyal Emniyet Yasası uyarınca 1 Ocak 2012 tarihinden itibaren Türkiye’de yaşam sürdüren herkes Genel Sıhhat Sigortası kapsamına alındı. SSK’lı, Bağ-Kur’lu ya da Emekli Sandığı statüsünde çalışmakta belirleme edilenların GSS amacıyla ilaveten bir prosedür yapmalarına lüzum bulunmuyor. Onların GSS primleri direk kesiliyor.

ÖĞRENCİLİĞE AİT BORÇLAR SİLİNİR

Esas sıkıntı, sosyal emniyeti olmayanlarda ve öğrenimlerini tamamlamış genç erkeklerde yaşanıyor. Bekâr kız çocukları ailelerinin üstünden GSS’li gösterildiği amacıyla onlar yönünden borç söz hususu olmuyor.

Çoğu şahıs hâlâ GSS’nin mecburi olduğunu bilmiyor. Genellikle öğrenimlerini tamamlamış gençler, aileleri üstünden sıhhat hizmeti almaya devam edebileceklerini düşünüyor. Oysa okullarını bitirdikleri andan itibaren GSS primi ödemekle yükümlü duruma geliyorlar. Sosyal Emniyet Kurumu (SGK) bundan sonra her bireyin verilerine elektronik ortamda ulaşabildiği amacıyla kim 18 yaşına girmiş, kim hangi tarihte okuldan mezun olmuş, hepsini elektronik ortamda görebiliyor. 18 yaşına girdikleri ya da okuldan mezun oldukları tarihten itibaren de takvim prosedüreye başlıyor. Yasanın emrettiği vakitlerde gelir testi yaptırmamış belirleme edilenların adlarına, onların haberi olmasa da tavandan prim borcu yazılmaya başlanıyor. Tebligat da yapılmadığından borcun birikmekte olmasından haberleri olmuyor. Ne vakit hastalanıp bir sıhhat kuruluşuna müracaatrlarsa o vakit borçlu olduklarını öğrenebiliyorlar.

Genel sıhhat sigortası prim borcu sorgulanırken bilhassa üniversite bitirdikten sonra yüksek lisans ya da hekime yapanlara çoktan borç çıkabiliyor. Halbuki yasaya göre yüksek lisans ve hekime öğrenimi de üniversite eğitiminden saseneıyor. Dolayısıyla yüksek lisans ve hekimeda 25 yaşına kadar belirleme edilen vakitler amacıyla prim alınamaz. Bu dönemlere dair hata sonucu çıkarılan prim borcunu sildirmek amacıyla öğrenim belgeleriyle eş güdümlü SGK’ya müracaat dilmesini lüzumiyor.

“TORBA” AFFINDA SON FIRSAT

GSS prim borcu belirleme edilenların adedi 7 milyona ulaşırken, borçları da 9 milyar lirayı buluyor. Geçen sene eylül ayında çıkarılan torba yasayla 2012’den bu yana prim borcu birikmiş belirleme edilenlara temiz sayfa açmak amacıyla af düzenlemesi yapıldı. Gelir testi yaptırmaları amacıyla 6 aylık vakit tanındı. Bu vakit 31 Mart 2015 tarihinde sona erdi. Bakanlar Kurulu 6 ay oldukça ek vakit verdi. İlave vakit de 30 Eylül 2015 tarihinde sona erecek. Bundan sonra vakitın tekrar uzatılması söz hususu değil.

Tüm çağrılara karşın gelir testi amacıyla müracaatlar yetersiz kaldı. Ankara’da yalnızca 26 bin dolayında şahıs gelir testi amacıyla başvurdu. “3 günde gelir testi yaptıramam” diye düşünmemek lüzumiyor. Çünkü 3 gün, gelir testini yaptırmak amacıyla değil, yalnızca müracaat uygulamak amacıyla lüzumlu belirleme edilen vakit.

GELİR TESTİNDE NELER DİKKATE ALINIYOR?

Sosyal yardımlaşma ve dayanışma vakıfları beyanlar ve devlet kurumlarından topladığı (aileye kayıtlı tapu, otomobil, anne babanın geliri, ailenin harcamaları gibi) verilerle, ailede şahıs başına düşen geliri hesaplıyor.

TESTTEKİ GELİRE GÖRE 4 YILLIK BORÇLAR YENİDEN HESAPLANACAK

Gelir testinde aile içerisinde şahıs başına aylık gelir 424.5 liranın altında olursa, primler devlet yönünden karşılanıyor. Bu şahıslar amacıyla oldukça evvel çıkarılmış borçlar da tümüyle siliniyor. Hane ortamında şahıs başına düşen aylık gelir 424.5 ila bin 273.5 lira arasında ise aylık 50.9 lira prim ödenmesi lüzumecek. Birey başına aylık gelir bin 273.5 lira ile 2 bin 547 lira arasında belirleme edilenlar aylık 152.8 lira prim ödeyecek. Hane ortamında şahıs başına aylık geliri 2 bin 547 liranın üstünde belirleme edilenlar ise tavandan, yani aylık 305.6 lira prim ödeyecek. Gelir testine girmeyenlere ise direk aylık 305.6 lira prim borcu çıkarılıyor.

Torba yasadaki af maddesi uyarınca, gelir testi neticesinde aylık 50.9 lira prim ödemesi lüzumtiği belirleme edilenlerin 1 Ocak 2012 tarihinden bu yana belirleme edilen borçları tekrar hesaplanacak. Kabaca bir hesaplamayla, tavandan 45 ay borç çıkarılanların 13 bin 750 lira ödemesi lüzumirken, gelir testi neticesinde aylık 50.9 lira prim ödemesi lüzumtiği belirleme edilenlerin geçmişe dönük borcu 2 bin 290 liraya indirilecek. Gecikme cezası ve faizleri de silinecek.

YURTDIŞINDA YAŞAYANLARDAN PRİM ALINAMAZ

Öğrenim görmek ya da çalışmak amacıyla yurtdışına gidenlerin Genel Sıhhat Sigortası sonlandırılabiliyor. Bu amaçla yurtdışında bulunulan vakitler amacıyla GSS primi ödenmesine lüzum bulunmuyor. Ancak yurtdışında yaşadığı durumda Adres Kayıt Sistemi’nde yer alan resmi ikametlerini yurtdışına taşımamış belirleme edilenlara da borç çıkarılabiliyor.

Borçlu duruma düşmemek amacıyla çalışmak hedefiyle yurtdışına gidenlerin resmi ikametlerini de taşımaları lüzumiyor. Öğrencilerin resmi ikametlerini taşımalarına ise lüzum bulunmuyor. Resmi ikametlerini taşımadıkları amacıyla haklarında borç çıkarılmış belirleme edilenların ise çalışma belgesi, konsolosluktan alıncak belge, yurtdışına gidiş-dönüş tarihlerini gösteren belgelerle başvurmaları durumunda borçlarını sildirmeleri mümkün.

SİZ DE GSS PRİM BORCUNUZU SORGULAYIN

Genel Sıhhat Sigortası prim borcunuzun olup olmadığını sorgulamak amacıyla www.turkiye.gov.tr internet adresine girmeniz lüzumiyor.

Bu adresten prosedür yapabilmek amacıyla e-devlet şifreniz olmalı. E-devlet şifreniz yoksa PTT şubelerinden almalısınız. E-devlet şifresiyle girdiğiniz internet sitesinde Sosyal Emniyet Kurumu’nun tanıttığı hizmetler arasından “Genel Sıhhat Sigortası Tescil ve Prim Borcu Sorgulama” başlığını seçmelisiniz. T.C. kimlik numaranızı aratarak gerçekleştireceğiniz sorgulamada borç çıkarsa anında bağlı varolduğunuz ilçedeki sosyal yardımlaşma ve dayanışma vakfına gelir testi müracaatı yapmalısınız.

TAKSİT YAPTIRABİLİRSİNİZ

Gelir testinin sonrasında hesaplanan prim borcu 36 aya kadar taksitle ödenebilecek. Taksit yaptırmak ya da peşin ödemek amacıyla 2 Kasım 2015 tarihine kadar başvurmak lüzumiyor. Yapılandırma müracaatları ikametgâhlarının bağlı varolduğu sosyal emniyet il müdürlüğüne ya da sosyal emniyet merkezine yapılabilecek. Alacak aslının bütününün 30 Kasım 2015’e kadar ödenmesi durumunda rastgele bir faiz alınmayacak. Taksitle ödeyenler ise vadeye göre değişen oranlarda faiz ödeyecek.

BAĞ-KUR’LUNUN EŞ VE ÇOCUĞUNA SAĞLIK HİZMETİ

Yasaya göre, SGK’ya 60 günden çok prim borcu belirleme edilen Bağ- Kur’lular sıhhat hizmetinden yararlanamıyor. Sadece onlar değil, bakmakla yükümlü oldukları eş ve çocukları da sıhhat hizmetinden mahrum kalıyor. Bunun tek istisnası, 18 yaşın altındaki çocuklar. Bunlar, Bağ-Kur’lu annebabaları borçlu olsalar da sıhhat hizmetinden yararlanabiliyor.

Borçlu Bağ-Kur’luların eş ve 18 yaşından büyük çocuklarına, ‘bakmakla yükümlü olunan şahıs’ statüsünden çıkıp ayrı müracaat uygulamak hedefiyle GSS’li olma imkânı tanınıyor. Bunlar da başkaları gibi gelir testine giriyor. Eğer aile ortamında şahıs başına gelirleri asgari ücretin üçte birinden az ise primlerini devlet karşılıyor. Daha yüksekse, girdiği gelir grubuna göre ilaveten GSS primi ödemeleri lüzumiyor.

ARİFEDE ÇALIŞAN FAZLA MESAİ ALIYOR

İş Kanunu’na göre, bayramlarda çalışılıp çalışılmayacağının toplu iş sözleşmesi ya da iş sözleşmeleri ile kararlaştırılması lüzumiyor. Sözleşmelerde bir hüküm bulunmaması durumunda o vakitlarda çalışılması amacıyla işçinin onayı aranıyor. Ulusal bayram ve genel tatil günlerinde çalışanlara, normal ücreti kadar ilaveten para ödenmek mecburiyetinde. Ulusal bayram ve genel tatil günlerine dair yasa uyarınca, kurban bayramı ve ramazan bayramı arife günü saat 13.00’ten itibaren başlıyor. Dolayısıyla kurban bayramında arife günü saat 13.00’ten sonra çalışanlara yarım günlük ücretleri tutarında ek ödeme yapılması lüzumiyor.

En İyi Burun Doktoru - Soğuk Lipoliz -