‘Satılık ülke’ iken örnek ülke oldu

Piyasalar, Uluslararası Para Fonu’na (IMF) bulunan ödemesini saatinde gerçekleştiremeyen Yunanistan’ın iflasına odaklanırken, Avrupa’da krizden çıkışta İzlanda’nın başarısı numune şeklinde gösteriliyor.

Küresel piyasalarda ekonomik krizin başladığı 2008 senesinde en ağır darbeyi alan ülkelerden biri İzlanda oldu. Küresel ekonomik krizin ilk vurduğu ülkelerden İzlanda 2008 senesinde iflasın kıyısına gelmişti. Hatta aynı sene İzlanda, kimliği belirsiz bir kullanıcı yönünden tanınmış açık artırma sitesi e- Bay’de satışa çıkarılmıştı. İzlanda’da 2008 senesinde devresinin milli futbol takımının teknik direktörü Eyjolfur Sverrisson, Hollanda ile gerçekleştirdikleri maç ardından ATM’den para çekmek istemiş, fakat sermaye denetimi sebebiyle banka para vermeyince parasız kalmıştı.

Peki, finansal krizin bütün tesirlerini hisseden İzlanda batık bankalarından, büyümeyen ekonomisinden ve yüksek işsizlikten nasıl kurtuldu?

İzlanda’da 2008 krizinin ardındannda finans sektörünün aşağı yukarı yüzde 85’ini temsil eden, toplam varlıkları 185 milyar dolar seviyesindeki üç banka (Kaupthing, Landsbanki, Glitnir) battı. Toplam varlıkları İzlanda’nın senelik milli gelirinin aşağı yukarı 14 katından çok bu üç bankanın kurtarılması ile alakalı ise İzlanda çok değişik bir teknik izledi.

Aynı dönemde İngiltere, Lloyds Bankacılık Grubu’nu 45 milyar sterlin karşılığında kurtarma operasyonu yürütürken, İzlanda kendi batık bankalarını kurtarmayı kabul etmedi. Bankaları kurtarmak yerine, mevduat sahiplerinin tasarruflarının korunması emniyetcesini verdi. Bu bankalardaki yabancı yatırımcılar ciddi miktarda kayba uğrasa da İzlanda vatandaşlarının birikimlerine rastgele bir zarar gelmezken, bankacılık sektörüne duyulan emniyet devam etti.

Uluslararası Para Fonu (IMF) yakın vakitte İzlanda’nın ekonomi programından övgüyle bahsederek, “refah modelinden vazgeçmeden uluslararası standartlarda sıhhat ve eğitim hizmetleri sağlayarak ekonomik güzelleşmenin başarıldığını” vurguladı.

Büyük bir kararlılıkla yapılan ekonomi politikalarının pozitif geri dönüşü kısa vakitte İzlanda ekonomisinde kendisini göstermeye başladı. Mesela; Dünya Bankası bilgilerine göre 2009 senesinde yüzde 5,1 miktarında rekor civarda daralan ülke ekonomisi, 2009’da daralmayı yüzde 2,9’a çekti. İzlanda ekonomisindeki büyüme 2011’de yüzde 2,1, 2012’de yüzde 1,1, 2013’te ise 3,5 şeklinde kaydedildi. Ülke geçen sene ise yüzde 1,9 miktarında büyüme kaydetti.

İzlanda büyümeyi artırdı, işsizliği azalttı

Yaklaşık 329 bin nüfuslu, görece ufak bir ekonomi olmasına rağmen, finans eksperlerine göre İzlanda durumu hazırda 2008 finans krizinden en güzel biçimde çıkan ve esas yapısal reformlarını sağlayan model ülke şeklinde nitelendiriliyor.

İzlanda son senelerde dış borcunun Gayri Safi Yurtiçi Hasıla’ya bulunan miktarını azaltmada başarılı oldu. Mesela OECD bilgilerine göre, İzlanda’nın 2011 senesinde GSYH’nın 106,8’ine denk gelen kamu borcu, 2012’de yüzde 103,7’ye, 2013’te yüzde 97,9’a, 2014’te ise yüzde 96’ya geriledi.

İzlanda ekonomisi işsizliğin kriz ardındannda süratle azaltılmasında da başarılı oldu. Küresel finans krizinin etkisiyle 2009 senesi Aralık ayında yüzde 7,9’a artan işsizlik miktarı 2010’da yüzde 7,6’ya, 2011’de yüzde 6,6’ya, 2012’de yüzde 5,6’ya ve 2013’te yüzde 5,3’e geriledi. Geçtiğimiz sene sonucunda işsizlik civarını yüzde 4,5’e çekmeyi başaran İzlanda’da bu senenin nisan ayında ise bu miktar yüzde 4,3’e geriledi.

En İyi Burun Doktoru - Soğuk Lipoliz -